ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಬಚ್ಚನಾಯಕನ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕಾರಣಿಕವಾಗಿ, ಸ್ಥಳೀಯರ ವ್ಯಾಜ್ಯ ಪರಿಹರಿಸುವ ದೈವವಾಗಿ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ಸಿದ್ಧಿಗಾಗಿ ದೈವದ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಹರಕೆ ಹೊತ್ತರೆ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ದೈವ ಈಡೇರಿಸುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ಭಕ್ತರದ್ದು.
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಡಬ ತಾಲ್ಲೂಕಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುವ ಏನೆಕಲ್ಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಶಂಖಪಾಲ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀ ಉಳ್ಳಾಕುಲು, ಉಳ್ಳಾಳ್ತಿ ಬಚ್ಚನಾಯಕ, ಕೋಟಿನಾಯಕ ದೈವಸ್ಥಾನದ ವಾರ್ಷಿಕ ನಡಾವಳಿ ಉತ್ಸವ ಮಾ.24 ರಿಂದ ಏಪ್ರಿಲ್ 2ರವರೆಗೆ ನಡೆಯಲಿದೆ.
ಏಪ್ರಿಲ್ 1 ರಂದು ಬಚ್ಚನಾಯಕ ನೇಮೋತ್ಸವ
ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಬಚ್ಚನಾಯಕನ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕಾರಣಿಕವಾಗಿ, ಸ್ಥಳೀಯರ ವ್ಯಾಜ್ಯ ಪರಿಹರಿಸುವ ದೈವವಾಗಿ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ಸಿದ್ಧಿಗಾಗಿ ದೈವದ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಹರಕೆ ಹೊತ್ತರೆ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಈಡೇರಿಸುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ಭಕ್ತರದ್ದು. ಏಪ್ರಿಲ್ 1 ರಂದು ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ನೇಮದಂದು ಸ್ಥಳೀಯರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ದೂರದ ಊರಿನಿಂದಲೂ ಭಕ್ತರು ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸುಳ್ಯ, ಪುತ್ತೂರು, ಮಂಗಳೂರು ಹಾಗೂ ದೂರದ ಊರಿನಲ್ಲಿರುವ ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯರು ಬಚ್ಚನಾಯಕನ ನೇಮದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪದೇ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಕ್ತರು ಹರಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ನಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ನೆರೆದ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಅನ್ನಸಂತರ್ಪಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಬಚ್ಚನಾಯಕ ದೈವದ ಐತಿಹ್ಯ
ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ದೈವ ಬಚ್ಚನಾಯಕ. ಈ ದೈವ ಕಾರಣಿಕ ದೈವವಾಗಿ ನೆಲೆ ನಿಂತಿದೆ. ಬಚ್ಚನಾಯಕ ದೈವದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ರೋಚಕ ಕಥೆಯಿದೆ. ಏನೆಕಲ್ಲು ಸಮೀಪದ ಪಂಜದಲ್ಲಿ ಬಲ್ಲಾಳರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿತ್ತು. ಏನೆಕಲ್ಲಿನ 5 ಹಳ್ಳಿಗಳು ಬಲ್ಲಾಳರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಏನೆಕಲ್ಲಿನ ಬಲ್ಲಾಳನೂ ಕಪ್ಪಕಾಣಿಕೆ ಕೊಡುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದನು. ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದಿಂದಾಗಿ ಕಪ್ಪ ಕಾಣಿಕೆ ಕೊಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದರಿಂದ ಸಿಟ್ಟಿಗೆದ್ದು ಪಂಜದ ಬಲ್ಲಾಳ ಗಟ್ಟದ ಮೇಲಿನಿಂದ ದಂಡು ತರಿಸಿ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಸಾರುತ್ತಾನೆ.
ಬಿಸಿಲೆ ಐಗೂರು ಸೀಮೆಯ ಕಾಗನೂರು ಕೋಟೆಯನ್ನು ದಂಡಿನ ದಳವಾಯಿ ಮಲ್ಲನ ಗೌಡ ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅವನಿಗೆ ಈಗಿನ ಕಡಬದ ಅರಸನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕವಿತ್ತ0ತೆ. ದಳವಾಯಿ ಮಲ್ಲನ ಗೌಡನ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಒಬ್ಬ. ಶಿರಾಡಿ ಘಾಟ್ ಹತ್ತಿರದ ಗುಂಡ್ಯ ತೋಟದಲ್ಲಿಯ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವರ ಉತ್ಸವಕ್ಕೆ ಕಡಬದ ಅರಸನೊಂದಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದ. ಅವನ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಮರುಳಾದ ರಾಜ ವೇಶ್ಯೆಯೊಬ್ಬಳು ತನ್ನ ಕೆಟ್ಟ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳ ದುರ್ನಡತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಅವಳ ತಲೆ ಕಡಿಯುತ್ತಾನೆ.
ಕಡಬದ ಅರಸ ಮತ್ತು ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಸೇರಿ ಯೇನೆಕಲ್ಲು ಗ್ರಾಮವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಐಗೂರಿನಲ್ಲಿ ಕೋಟೆ ರಕ್ಷಕನಾಗಿದ್ದ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ತುಳುನಾಡಿಗೆ ಹೋಗುವ ವಿಚಾರ ತಿಳಿಸಿದಾಗ ಅವನ ತಂದೆ ನೀನು ಹೋಗಬಾರದು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಆಗ ಬಚ್ಚನಾಯಕ, ನಾನು ಕಡಬದ ಅರಸರಿಗೆ ಮಾತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು, ಹೋಗಿಯೇ ಹೋಗುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಪಣ ತೊಡುತ್ತಾನೆ. ಬಚ್ಚನಾಯಕನ ತಂಗಿ ತುಂಬು ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದು ತವರು ಮನೆಗೆ ಬಂದಿರುತ್ತಾಳೆ. ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹೊರಟ ಅಣ್ಣನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಸಿಟ್ಟಿಗೆದ್ದ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ತಂಗಿಯನ್ನುತುಳಿಯುತ್ತಾನೆ. ತಂಗಿಗೆ ಗರ್ಭಪಾತವಾಗುತ್ತದೆ.
ಮನೆಯಲ್ಲಾದ ರಾದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೇ ರಾಜ ಉಡುಗೆ, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಕೊಂಬಾರು ಬೀಡಿಗೆ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತಾನೆ. ಕಡಬದ ಅರಸರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಯೇನೆಕಲ್ಲಿಗೆ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ಏನೆಕಲ್ಲು ಮುನ್ನೂರೊಕ್ಲು ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಬಾನಡ್ಕ ಕೆಳಗೆ ಮನೆ ಸುಬ್ಬ ಗೌಡನು ಊರ ಗೌಡನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಸುಬ್ಬಗೌಡ ತನ್ನ ಮನೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಕಾವಲು ಏರ್ಪಡಿಸಿರುತ್ತಾನೆ. ಗೂಢಾಚಾರರು ತಿಳಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯಂತೆ ಸುಬ್ಬಗೌಡನನ್ನು ಸಾಯಿಸಲು ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಕುದುರೆಯೇರಿ ನೇರವಾಗಿ ಸುಬ್ಬಗೌಡನ ಮನೆಗೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಸುಬ್ಬಗೌಡನನ್ನು ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಕರೆದಾಗ ಗೌಡನಿಗೆ ಶತ್ರುವೆಂದು ಅರಿವಾಗಿ ಕಾವಲು ಪಡೆಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಕಾವಲು ಪಡೆ ಬಚ್ಚನಾಯಕನನ್ನು ಓಡಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ಬಡಗು ದಿಕ್ಕಿನ ಉಳಿಕಟ್ಟೆಯ ಕಾವಲುಗಾರನಿಂದ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ.
ಸಹೋದರನನ್ನು ಕೊಂದ ವಿಷಯ ತಿಳಿದ ಬಚ್ಚನಾಯಕನ ತಮ್ಮ ಕೋಟಿ ನಾಯಕ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹೊರಡುತ್ತಾನೆ. ಮಾಗಣೆ ಗೌಡರಿಗೂ ಗಟ್ಟದ ದಂಡಾಳುಗಳಿಗೆ ಯುದ್ಧವಾಗಿ ಕೋಟಿ ನಾಯಕನೂ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ. ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಮತ್ತು ಕೋಟಿ ನಾಯಕನ ಆತ್ಮಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಸುಬ್ಬಗೌಡರ ಕುಟುಂಬ (ಮಾಗಣೆ ಗೌಡರ) ಕೊನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬಚ್ಚನಾಯಕ ಮತ್ತು ಕೋಟಿನಾಯಕನ ಅತಿಶಯ ಶಕ್ತಿಯಿಂದಲೇ ಕುಟುಂಬ ಬಲಿಯಾಯಿತು ಎಂದರಿತ ಊರಿನ ಜನ ಅವರಿಬ್ಬರ ಆತ್ಮಗಳನ್ನು ದೈವಕ್ಕೇರಿಸಿ ನೇಮ ನಡಾವಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದಿಂದ 8ಕಿ.ಮೀ ದೂರ
ಏನೆಕಲ್ಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಬಚ್ಚನಾಯಕ ದೈವಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸನಿಹದಲ್ಲೇ ಹರಿಯುವ ಕಲ್ಲಾಜೆ ಹೊಳೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅಪರೂಪದ ಮತ್ಸ್ಯಧಾಮ ನೋಡುಗರ ಕಣ್ಸೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದಿಂದ 8ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಏನೆಕಲ್‌ನಿಂದ ಒಂದೂವರೆ ಕಿ.ಮೀ ದೂರ ಸಾಗಿದರೆ `ಕಾಪುಕಯ’ ಸಿಗುತ್ತದೆ.
ದೇವರ ಮೀನುಗಳೆಂದೇ ಕರೆಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಮಹಾಶೀರ್ ಜಾತಿಯ ಸಾವಿರಾರು ಮೀನುಗಳನ್ನು ಕಾಪುಕಯದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಿಸಿಬಹುದು.
ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಮೀನುಗಳು ಒಂದೆಡೆ ನೆಲೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ದೇವರ ಮೀನುಗಳೆಂದೇ ಅಲ್ಲಿನ ಜನರು ನಂಬಿಕೊ0ಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ದೇವರ ಮೀನುಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿನ ಮೀನುಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಿ ಹರಿದರೂ ಇಲ್ಲಿನ ಮೀನುಗಳು ವಲಸೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಕಾಪುಕಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಮತ್ಸ್ಯಧಾಮ ಪ್ರಕೃತ್ತಿದತ್ತವಾದದ್ದು. ಈ ಮೀನು ಗುಂಡಿಯ ಸುತ್ತ ಹೆಬ್ಬಂಡೆಗಳು ಇವೆ. ನೀರಿಗೆ ಅಕ್ಕಿ ಎಸೆದಾಗ ಅದನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಮೀನು ಎತ್ತರೆತ್ತರಕ್ಕೆ ನೆಗೆಯುತ್ತವೆ. ಸಣ್ಣ ಮೀನುಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು 100 ಕೆಜಿ ತೂಗುವ ಮೀನುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ವತಿಯಿಂದ ಕಿಂಡಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ ಮೀನುಗಳಿಗೆ ಜೀವದಾನ ನೀಡಿದಂತಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಕೃತಿ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿ ಜುಳು ಜುಳು ನಾದದೊಂದಿಗೆ ಹರಿಯುವ ಕಲ್ಲಾಜೆ ಹೊಳೆ, ಸುತ್ತಲೂ ಹಸಿರು ಕಾನನ, 8 ಕಿಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಕುಕ್ಕೇ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇರುವುದರಿಂದ ಏನೆಕಲ್ಲಿನ ಅಪರೂಪದ ಮತ್ಸ್ಯಧಾಮ ಪ್ರವಾಸೀ ತಾಣ ಎನಿಸಿದೆ.
ಇದು ಇಲ್ಲಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿ: ಈ ಮೀನುಗುಂಡಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಭಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಇಲ್ಲಿನ ಜನತೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಿದ ಗೋವು ಕರುವಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದ 11 ಅಥವಾ 16 ದಿನದ ಬಳಿಕ ಕರೆದ ಹಾಲನ್ನು ಕಾಪುಕಯ ಮೀನಿನ ಗುಂಡಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ ನಂತರ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ಪದ್ಧತಿ ಈಗಲೂ ಇದೆ.
ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ…
ನದಿಯ ತಟದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಶಂಖಪಾಲ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ.
ಹೋಗೋದು ಹೇಗೆ?
ಕುಕ್ಕೇ ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಕ್ಕೆ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬಂದು ಅಲ್ಲಿಂದ ಬೆಳ್ಳಾರೆ-ಪುತ್ತೂರು ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಬಸ್ ಮೂಲಕ 15 ನಿಮಿಷ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಬೇಕು. ಸ್ವಂತ ವಾಹನದ ಮೂಲಕವೂ ಹೋಗಬಹುದು. ಏನೆಕಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಳಿದುಕೊಂಡು ಅಲ್ಲಿಂದ ಅರ್ಧ ಕಿಮೀ ದೂರ ಒಳಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪಯಣಿಸಿದರೆ ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ಕಲ್ಲಾಜೆ ಹೊಳೆಯ ಕಿಂಡಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದರೆ ಬಂಡೆಕಲ್ಲುಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಇರುವ ದೇವರ ಮೀನುಗಳ ಗುಂಡಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.
